Dit deel van deze website geeft een cijfermatig overzicht van de Rechtspraak in 2022. Het eerste deel gaat over het rechtspreken. Hier vindt u onder andere cijfers over de inkomende en afgehandelde zaken, kwaliteitsindicatoren en werkvoorraden. Het tweede gedeelte gaat over werken bij de Rechtspraak. Hier vindt u cijfers over de samenstelling van ons personeelsbestand. En het laatste deel gaat over onze bedrijfsvoering met onder andere informatie over de financiën, risico’s en datalekken.

Inkomende zaken
Algemeen beeld van ontwikkeling van inkomende zaken

In totaal kwamen er in 2022 een kleine 1,4 miljoen zaken binnen bij de gerechten, waarmee het aantal nieuw ingekomen zaken ongeveer op hetzelfde niveau lag als in 2020 en 2021. In figuur 1 is te zien hoe de verdeling is van de ingekomen zaken over de rechtsgebieden en instanties. Voor meer dan de helft (63 procent; 880.000 zaken), betrof dit kantonzaken, daarnaast waren er 467.000 inkomende zaken bij de rechtbanken (33 procent), 46.000 zaken (drie procent) bij de gerechtshoven en een kleine 4.100 bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB) (kleiner dan één procent). In figuur 2 en tabel 4 is te zien dat in 2022 het aantal ingekomen belastingzaken bij de hoven en het aantal vreemdelingenzaken bij de rechtbanken sterk gestegen is vergeleken met 2021. Bij civiele familiezaken, ingekomen bij de hoven, de CRvB, strafzaken aangebracht bij de rechtbanken en civiele handelszaken aangebracht bij de rechtbanken, was er een matige tot sterke stijging. De ontwikkelingen per rechtsgebied en de ontwikkelingen daarbinnen die het meest in het oog springen, worden in deze paragraaf verder beschreven.

Afgehandelde zaken

Inkomende zaken worden behandeld en afgedaan. Vrijwel alle zaken bij de Rechtspraak worden gefinancierd als ze worden afgedaan, hetgeen ook wordt aangeduid als output financiering. Het aantal zaken dat de Rechtspraak gefinancierd krijgt, wordt ook wel productie genoemd. Toezicht op de afwikkeling van uitgesproken insolventies wordt vanwege de lange doorlooptijden echter tegelijkertijd met de instroom van deze zaken gefinancierd. Er zit daarom een klein verschil tussen productie in het aantal ingestroomde zaken en het aantal afgehandelde zaken.

Figuur 3 toont de verdeling van de output gefinancierde productie in de verschillende rechtsgebieden. Naast de absolute aantallen zaken in de blauwe balken, is ook de verdeling van de werklast over de verschillende rechtsgebieden (in de oranje balken) weergegeven. Werklast is een gewogen maat, die rekening houdt met verschil in bewerkelijkheid (feitelijk bestede tijd) van verschillende zaken. Kantonzaken zijn relatief licht (minder bewerkelijk, dus lagere werklast), terwijl handelszaken (niet kantonzaken), bestuurszaken, waaronder vreemdelingenzaken en belastingzaken, en de zaken in hoger beroep, waaronder de zaken van de CRvB, vaak meer werk kosten (bewerkelijker zijn, dus hoge werklast).

Het aantal kantonzaken is het grootst; dit is 62 procent van het totaal aantal zaken. Het feit dat voor kantonzaken het aandeel in werklast in minuten zoveel kleiner is (16 procent), geeft aan dat dit relatief lichtere zaken zijn. Is de oranje balk in de figuur echter relatief veel langer dan de blauwe balk, dan betekent dit dat relatief zware zaken zijn behandeld. Zaken bij de gerechtshoven en de Centrale Raad van Beroep zijn bijvoorbeeld relatief zware zaken. Slechts vier procent van het totaal aantal zaken is in 2022 door de gerechtshoven en de Centrale Raad van Beroep behandeld, maar dit was 19 procent van de werklast.

In tabel 5 is het totaal aantal afgehandelde zaken weergegeven. Het aantal afgehandelde zaken is in 2022 licht gedaald met vier procent vergeleken met 2021.

In de meeste productgroepen daalde het aantal afgehandelde zaken vergeleken met 2021. Er was nog wel een sterke groei (29 procent) van het aantal afgehandelde belastingzaken bij de hoven en een lichte groei (drie procent) van het aantal afgehandelde bestuurszaken bij de rechtbanken. Het aantal afgehandelde vreemdelingenzaken bij de rechtbanken bleef in 2022 ongeveer gelijk aan 2021.

Productie ten opzichte van de afspraken met de minister

Over de productie van de Rechtspraak, dus het aantal zaken dat de Rechtspraak gefinancierd krijgt, worden afspraken gemaakt met de minister van JenV. Die afspraken zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op ramingen van het aantal zaken dat zal worden aangebracht. Deze ramingen worden samen met het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC) op basis van prognosemodellen gedaan. Na afloop van het boekjaar, dat gelijk is aan het kalenderjaar, vindt verrekening plaats van de werkelijke productie ten opzichte van de afspraken. Als de Rechtspraak meer zaken behandelt dan afgesproken, dan krijgt de Rechtspraak een aanvullende financiering, worden er minder zaken behandeld dan afgesproken, dan moet er worden terugbetaald. In tabel 6 is weergegeven hoe de productie in aantal zaken in 2022 zich verhoudt tot de afspraken die hierover met de minister zijn gemaakt.

In 2022 lag de productie in aantal zaken ongeveer 14 procent lager dan de afspraken met de minister. Bij vreemdelingenzaken lag de productie 31 procent lager dan was afgesproken en bij civiel handel rechtbanken lag de productie 23 procent lager dan was afgesproken. Ook bij civiel handel bij de gerechtshoven, kanton, de CRvB, straf bij de rechtbanken en gerechtshoven en bestuur bij de rechtbanken lag de productie ruim onder (meer dan tien procent) de afgesproken aantallen. Voor al deze groepen zaken bleef ook de instroom achter bij de verwachtingen. Alleen bij belasting bij de gerechtshoven lag de productie in aantal zaken boven de afspraken met de minister. Het achterblijven van productie met de verwachtingen in 2022 is vooral een gevolg van het achterblijven van de instroom ten opzichte van de verwachtingen, coronamaatregelen in het begin van 2022 en een hoog ziekteverzuim.

Tabel 7 laat zien hoe de gemiddelde personele bezetting en het aantal afgehandelde zaken zich de afgelopen jaren hebben ontwikkeld. In de bezettingscijfers, zoals gepresenteerd in paragraaf 3.2, is zichtbaar dat de personeelsomvang eind 2022 hoger was dan eind 2021. De capaciteitsuitbreiding van de afgelopen jaren is nodig voor het verlagen van de werkdruk, het kunnen werken volgens de professionele standaarden en om rekening te houden met natuurlijk verloop (de vervangingsvraag). De gemiddelde bezetting is in 2022 ten opzichte van 2021 met 1,8 procent toegenomen. Het zaakvolume (werklast) nam toe met 3,2 procent, waardoor de arbeidsproductiviteitsindicator als resultante is gestegen in 2022 (1,4 procent).

Tabel 8 geeft een beeld van de kostenontwikkeling, gecorrigeerd voor inflatie van lonen en prijzen bij de overheid. De totale voor inflatie gecorrigeerde kosten die de Rechtspraak heeft gemaakt, zijn in 2022 afgenomen met 1,9 procent. Dit is veroorzaakt door de materiële kosten en dan met name de huisvestigingskosten. De personele kosten, gecorrigeerde voor inflatie, zijn gelijk gebleven

Deze afname van de kosten gecombineerd met de toegenomen zaakvolume (werklast) zorgt ervoor dat de kostenproductiviteit in 2022 is toegenomen met 5,2 procent.

Alle gerechten hebben een zogenoemde werkvoorraad. Dit zijn zaken die wachten op behandeling, of zijn binnengekomen maar nog niet zijn afgedaan.

Deze bekostigde (lamicie) werkvoorraad is in het jaar 2022 ongeveer gelijk gebleven en kwam uit op iets meer dan 346.000 zaken. De rechtbanken en de CRvB zagen hun voorraad beide met ongeveer 1.000 zaken dalen; de gerechtshoven zagen hun voorraad met ongeveer 2.000 zaken stijgen.

Bij de productgroepen vreemdelingenkamer en kanton zijn bij de rechtbanken de werkvoorraden gestegen. De stijging bij kanton heeft met name betrekking op mulderzaken. Bij de Mulderzaken zijn 71 procent meer zaken ingestroomd dan in 2021. De uitstroom van Mulderzaken is gestegen met 24 procent. Daartegenover staat een daling van de werkvoorraad bij de productgroep handel bij de rechtbanken en dan specifiek de insolventiezaken. Met name bij de Wsnp-zaken en in mindere mate bij de faillissementszaken is een sterkere uitstroom zichtbaar ten opzichte van een teruglopende instroom van zaken.

De stijging van de werkvoorraad bij de gerechtshoven wordt veroorzaakt door een stijging van de instroom van belastingzaken. Deze stegen met circa 2.500 zaken, en dan met name het aantal zaken betreffende de toepassing van de WOZ, bpm en de Wet op de dividendbelasting. De stijging van de instroom WOZ- en bpm zaken is voor een groot deel te wijten aan de activiteit van de eerder in dit jaarverslag genoemde no cure, no pay-bedrijven. De daling van de werkvoorraad bij de CRvB werd vooral veroorzaakt door een daling in het aantal bijstandszaken. De in- en uitstroom in 2022 van de CRvB waren in vergelijking met het jaar 2021 beide lager.

De technische aanpassing heeft betrekking op zaken die juridisch waren afgedaan maar administratief openstonden. Deze zijn gecorrigeerd.

De grootste correctie, bij de productgroep straf in eerste aanleg van ongeveer 14.500 zaken heeft betrekking op het uitfaseren van een registratiesysteem. Geconstateerd is dat zaken administratief niet geheel waren afgesloten terwijl deze zaken juridisch wel waren afgedaan. Bij de productgroep kanton stroomden zaken niet uit die betrekking hadden op intrekkingen van machtigingsverzoeken bij toezichtzaken. Hierdoor was de beginvoorraad ook te hoog. Dit is gecorrigeerd en daarbij zijn ongeveer 7.300 zaken uit eerdere jaren alsnog uitgestroomd.

De professionele standaarden vervullen een centrale rol als vakinhoudelijke kwaliteitsafspraken. Maar naast de professionele standaarden zijn er nog een aantal andere kwaliteitsonderwerpen die de Rechtspraak kwantitatief in de gaten houdt. Dit zijn de doorlooptijden, het percentage MK-afdoeningen, de hoger beroepspercentages, de aantallen klachten, wrakingen, de publicatiegraad en het aantal mediations.

Dat heeft twee doelen: intern biedt het de basis voor het ‘goede gesprek’ over deze kwaliteitsthema’s en draagt het bij aan kwaliteitsborging en extern biedt het de mogelijkheid om verantwoording over kwaliteit te kunnen onderbouwen met kwantitatieve gegevens over deze kwaliteitsindicatoren.

Meervoudige afdoening

In hoger beroep worden vrijwel alle zaken meervoudig (door drie rechters) afgedaan. In eerste aanleg bij de rechtbanken is dat anders. Daar bepaalt de rechter of de zaak enkelvoudig (door één rechter) of meervoudig wordt afgedaan. Zaken die voor een meervoudige afhandeling in aanmerking komen, zijn complexe zaken, zaken over principiële rechtsvragen of zaken die grote maatschappelijke onrust meebrengen. Een meervoudige behandeling bevordert in het algemeen de (juridische) kwaliteit van een uitspraak.

Voor de meeste rechtsgebieden is het percentage zaken dat wordt afgedaan door een meervoudige kamer (MK) door de tijd redelijk stabiel. Wel is er een opvallende verschuiving te zien bij rijksbelastingzaken bij rechtbanken, waar in 2022 relatief meer zaken meervoudig werden afgedaan. Dit heeft te maken met een groot cluster aan dividendzaken dat in 2022 meervoudig is afgedaan bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant en een flink aantal bpm-zaken dat in 2022 meervoudig is afgedaan bij de rechtbank Gelderland.

Het percentage MK-afdoening straf bij gerechtshoven loopt na een lager percentage in 2021 weer wat op in 2022. Dit lagere percentage in 2021 hing samen met afspraken tussen de Rechtspraak en het OM bij straf om de door de coronacrisis ontstane achterstanden zo snel mogelijk weg te werken. In 2022 loopt het effect van deze afspraken op het percentage MK-afdoening straf bij gerechtshoven terug.

De stijgende lijn wat betreft het aantal gepubliceerde uitspraken op rechtspraak.nl, zet zich door, zoals blijkt uit onderstaande publicatiecijfers.

Eind 2021 is het programma Meer en verantwoord publiceren van start gegaan. Het doel van dit programma is om het overgrote deel van alle rechterlijke uitspraken te gaan publiceren. Het programma gaat er stapsgewijs voor zorgen dat de publicatie van uitspraken op rechtspraak.nl het uitgangspunt wordt, waarvan alleen bij zwaarwegende redenen wordt afgeweken. Met het programma wordt de openbaarheid van rechtspraak voor de toekomst versterkt. Een forse ambitie die grote uitdagingen kent, maar die weergeeft dat de Rechtspraak transparant wil zijn en aanspreekbaar op haar werk.

De rechter staat boven de partijen in een rechtszaak en laat zich niet beïnvloeden door druk van buitenaf. Daar mogen partijen op vertrouwen. Dat neemt niet weg dat partijen in een rechtszaak tegen een zorgvuldig tot stand gekomen uitspraak in beroep kunnen gaan om de zaak opnieuw te laten beoordelen. Het kan gaan om een herbeoordeling en aanvulling van feiten, van rechtsvragen en van motiveringen. Het hoger beroep heeft, in het verlengde van deze controlefunctie en herkansingsfunctie, ook een belangrijke functie bij de rechtsontwikkeling en het bewaken en bevorderen van de rechtseenheid.

In Nederland heeft iedere burger recht op een onpartijdige rechter. Wie betrokken is in een rechtszaak en goede redenen heeft om te denken dat de rechter een zaak niet onpartijdig kan beoordelen, kan vragen deze rechter te laten vervangen door een andere. We noemen dat een verzoek tot wraking.

De afgelopen jaren varieert het aantal wrakingsverzoeken tussen de 600 en 750 verzoeken per jaar (zie figuur 4). In 2022 werden er 721 wrakingsverzoeken ingediend, waarvan 558 bij de rechtbanken, 143 bij de gerechtshoven, 17 bij de CRvB en 3 bij het CBb. Voor een uitsplitsing naar rechtsgebied en afdoeningswijze voor verzoeken uit 2022 zie tabel 14.

De wrakingskamer beoordeelt of een rechter terecht wordt gewraakt. Deze kamer honoreert een wraking als de rechter is in de betreffende zaak partijdig is of als er sprake is van schijn van partijdigheid, de wraking is dan gegrond. Dat zegt overigens niets over het functioneren van de betreffende rechter in andere zaken en hij of zij kan dus gewoon andere zaken blijven behandelen.

Slechts een gering deel van de wrakingsverzoeken wordt daadwerkelijk gehonoreerd, gemiddeld over de laatste vijf jaar tussen de twee en drie procent per jaar. In 2022 waren er 17 wrakingsverzoeken gegrond, zoals in figuur 4 en tabel 14 is te zien.

Klachten als kwaliteitsindicator en het leereffect bij klachten

Het systeem van klachtbehandeling is een belangrijk onderdeel van kwaliteitszorg van de Rechtspraak. Het klachtensysteem is een instrument voor de Rechtspraak om feedback van de buitenwereld te krijgen. Van klachten kunnen en willen we leren. Klachten zijn geen kritiek, maar bruikbare feedback. Door van klachten te leren, kunnen werkprocessen verbeteren. Door snel telefonisch contact te zoeken met een klager voelt hij of zij zich gehoord. Zowel gegrond als ongegrond verklaarde klachten hebben bij de gerechten geleid tot de introductie van verbeteringen. De oorzaken van klachten kunnen incidenteel zijn als gevolg van een individuele menselijke fout. In die gevallen wordt dit met de betreffende medewerker besproken en gekeken hoe deze fout in de toekomst voorkomen kan worden. Klachten met een meer structureel karakter worden vaak binnen de teams besproken, zodat het hele team op de hoogte is van de situatie en herhaling voorkomen kan worden. Incidentele klachten kunnen ook wijzen op een structureel probleem, zoals onderbezetting of op werkprocessen die niet (meer) kloppen. Ook deze klachten worden breder opgepakt.

Niet inhoudelijk behandelde klachten

Een groot deel van de klachten is niet inhoudelijk behandeld, omdat het bijvoorbeeld gaat om een rechtelijke beslissing (die niet in het kader van de klachtenprocedure kan en mag worden behandeld) of omdat een andere instantie bevoegd is.

Hoewel een klacht over een rechterlijke beslissing in beginsel niet inhoudelijk behandeld wordt, wordt wel contact opgenomen met de klager om telefonisch uitleg te geven en te informeren over eventuele alternatieve mogelijkheden (bijvoorbeeld het gebruik van rechtsmiddelen). Hetzelfde geldt voor andersoortige klachten die niet inhoudelijk zijn behandeld, waarbij de klachtenfunctionaris regelmatig toch contact opneemt met de klager om uitleg te geven. Denk bijvoorbeeld aan klachten die bestemd zijn voor andere instanties, zoals het OM of een ander gerecht. Deze klachten worden doorgaans na overleg met de bevoegde instantie doorgezonden. Klachten over bewindvoerders of curatoren worden overgedragen aan de betrokken rechter. Verder zijn het klachten die zijn opgelost door bemiddeling van de klachtenfunctionaris. Als de klager hiermee tevreden is, wordt de klacht vaak niet meer formeel aan het gerechtsbestuur voorgelegd.

De rol van de Rechtspraak in de samenleving blijft in ontwikkeling. De Rechtspraak zoekt steeds naar verbinding met de samenleving. Conflictdiagnose en regievoering door de rechter zijn daarbij instrumenten met als doel geschil en conflictoplossing op maat. Deze geschiloplossing kan vorm krijgen door mediation naast rechtspraak. In civiele en bestuursrechtelijke zaken is dat al langere tijd het geval. De rechter beslist, schikt óf verwijst in die zaken naar mediation. Dit kan op elk moment in de procedure. De mediator die de mediation begeleidt, is een onafhankelijke professional die aan bepaalde kwaliteitsvoorwaarden moet voldoen. Partijen beslissen zelf over de afspraken die zij met elkaar willen maken. De mediation kan naast de juridische aspecten ook ingaan op andere aspecten van een conflict.

Aantal verwijzingen naar mediation gestegen

Het aantal verwijzingen naar mediation (en ook het aantal gestarte en afgeronde mediations) is in vergelijking met 2021 weer wat gestegen. Dat aantal ligt nu voor het eerst sinds 2019 weer boven de 3.000 verwijzingen. Daarmee is het aantal verwijzingen echter nog niet op het niveau van vóór de coronamaatregelen. De belangrijkste redenen voor de lagere instroom van zaken in 2020 en 2021 waren de tijdelijke sluiting van rechtbanken en gerechtshoven (waardoor er minder zaken waren die in aanmerking kwamen voor verwijzing naar mediation), het verzoek aan de gerechten om voorlopig geen nieuwe mediations op te starten én het tijdelijk stopzetten van fysieke mediationbijeenkomsten. Ook in de eerste maanden van 2022 waren de effecten van de (toen nog geldende) coronamaatregelen nog zichtbaar in de cijfers, zij het in steeds mindere mate. Inmiddels vinden er weer fysieke bijeenkomsten plaats en wordt vaker gebruik gemaakt van online-mediation. Het is echter een gegeven dat niet elke zaak zich daarvoor leent.

Werken bij de Rechtspraak betekent werken in een professionele organisatie die gericht is op rechtvaardige, toegankelijke, tijdige en transparante rechtspraak en die inspeelt op maatschappelijke ontwikkelingen. Zowel onze rechterlijke ambtenaren (rechters en raadsheren) als onze gerechtsambtenaren (leidinggevenden, juridische ondersteuning, administratie en bedrijfsvoering) leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Zij zijn het kapitaal van de organisatie en daarom investeert de Rechtspraak in haar medewerkers. Voor de Rechtspraak is het belangrijk om de juiste medewerker op het juiste moment de juiste functie te laten vervullen.

Rechters en raadsheren in opleiding (r(h)io’s)

Zoals eerder vermeld, zet de Rechtspraak in op versterking van de capaciteit. Een nieuwe rechter in opleiding is echter niet direct volledig inzetbaar; hij of zij zal eerst de opleiding tot rechter of raadsheer moeten doorlopen. Onderstaande tabel geeft weer hoeveel rechters en raadsheren momenteel in opleiding zijn. Deze r(h)io’s zullen naar verwachting de komende jaren instromen.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen r(h)io’s met beperkte werkervaring (tussen minimaal twee en maximaal zes jaar werkervaring) en r(h)io’s met zes of meer jaar werkervaring. De eerste categorie volgt een opleiding van vier jaar, de laatste categorie volgt een op maat gemaakte opleiding afhankelijk van de voorervaring, variërend van minder dan een jaar tot en met drie jaar.

Van werk naar werk

Als gevolg van lokale reorganisaties, zoals herinrichting van een stafdienst of de bedrijfsvoering, zijn in 2022 evenveel medewerkers als van werk naar werk (VWNW)-kandidaten in- en uitgestroomd. De Rechtspraak begeleidt hen zo zorgvuldig en zo goed mogelijk en conform het VWNW-beleid naar nieuw werk binnen of buiten de Rechtspraak. Eind 2020 werd de landelijke reorganisatie digitalisering beëindigd en zijn de 58 overgebleven kandidaten uit dit traject teruggeplaatst, vertrokken of hebben een andere functie gekregen.

In onderstaande figuren volgen een aantal overzichten van de leeftijdsopbouw, man-vrouw verhouding en de invulling van de Participatiewet binnen de Rechtspraak. De volgende zaken vallen op over de leeftijdsopbouw, man-vrouwverhouding en invulling van de Participatiewet.

Leeftijdsopbouw en man-vrouw verhouding:

• Net als de afgelopen jaren zijn er meer vrouwelijke (61 procent) dan mannelijke rechters (39 procent). Dit geldt voor alle functies en vrijwel alle leeftijdscategorieën. Alleen in de leeftijdscategorie vanaf 60 jaar zijn mannen iets in de meerderheid;
• Gerechtsambtenaren zijn over het algemeen jonger dan rechterlijke ambtenaren. Ook onder gerechtsambtenaren zijn vrouwen ruimschoots oververtegenwoordigd (70 procent);
• Bij de rechtbanken waren er in 2022 zes vrouwelijke en vijf mannelijke presidenten. Bij de gerechtshoven en bijzondere colleges zijn evenveel mannelijke als vrouwelijke presidenten (drie om drie).

In 2022 was het verzuim hoger dan in voorgaande jaren. Daarmee heeft de ontwikkeling die eind 2021 werd gesignaleerd zich in 2022 voortgezet. Eind 2021 was er al een hoger verzuimpercentage zichtbaar, dat vooral te maken had met een toename van het middellange verzuim. Dit was ook in 2022 het geval in combinatie met een toename van het kort verzuim. De toename van het verzuimpercentage heeft voornamelijk een relatie met de groei van psychische klachten, de personeelssamenstelling van de organisatie en uitgestelde zorg.

Deze groei van het verzuim heeft de aandacht binnen de Rechtspraak. Er zal daarom via diverse projecten worden gezorgd voor een betere werkverdeling, goede werkprocessen, versterken van leiderschap en een gezonde werkomgeving. Daarbij zijn ook de versterking van de feedbackcultuur van belang en professionele standaarden voor gerechtsjuristen. Dit alles zal de komende tijd moeten leiden tot een reductie van ziekteverzuim.

Integriteit is een van de kernwaarden van de Rechtspraak. De Rechtspraak neemt dit serieus en heeft in 2022 onderstaande disciplinaire maatregelen moeten nemen.

De grondslag voor de maatregelen die zijn genomen ligt voor rechterlijk ambtenaren in wet- en regelgeving en voor gerechtsambtenaren in wet- en regelgeving en tevens in de CAO Rijk.

De Raad voor de rechtspraak kiest voor transparantie ten aanzien van de bezoldiging van bestuurders door middel van het hieronder opgenomen overzicht. De bezoldiging is gebaseerd op de bezoldigingsbegrippen van de Wet normering topinkomens (WNT). Als bestuurders zijn gedefinieerd: de leden van de Raad voor de rechtspraak, de leden van de gerechtsbesturen, de voorzitter van het College van Bestuur SSR, de directeuren van de landelijke diensten (IVO en het LDCR) en de directeur van het bureau van de Raad voor de rechtspraak. Het beleid van de Raad is om geen bezoldigingen boven de algemene wettelijke WNT-norm toe te kennen (2022: 216.000 euro).

De Rechtspraak kent op het terrein van privacy twee toezichthouders: de Autoriteit Persoonsgegevens (bedrijfsvoering) en de procureur-generaal bij de Hoge Raad (rechterlijk domein). Meer dan de helft van alle datalekken is gerelateerd aan adresseringsfouten (bijvoorbeeld: een persoon woont niet meer op het betreffende adres).

Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Bij de Rechtspraak vallen de Raad voor de rechtspraak en haar landelijke diensten en het College van afgevaardigden onder de werking van de Woo.

In 2022 (mei 2022 t/m dec 2022) hebben 26 verschillende verzoekers 38 Woo-verzoeken ingediend:

• 18 besluiten zijn binnen de termijn van vier+twee weken afgehandeld;
• Negen besluiten buiten de termijn van vier+twee weken;
• Twee lopen nog en worden afgehandeld in deelbesluiten;
• Negen verzoeken zijn afgehandeld zonder besluit. Dit betreft Woo-verzoeken die zijn ingetrokken of doorverwezen, bij nader inzien toch een burgervraag of reeds openbare informatie betroffen of een andere reden waarom het verzoek formeel dan wel informeel zonder besluit afgehandeld is.
• Aantal bezwaren in behandeling op 31 december 2022: drie
• Aantal gegronde beroepen niet tijdig beslissen: één
• Verbeurde dwangsommen: geen

Naast de weergave van de financiële gegevens van de Rechtspraak in 2022 in de jaarrekening, valt ook een kostenspecificatie te geven, waarbij de kosten worden opgesplitst naar kosten ten behoeve van gerechten voor het primaire proces, de overhead en huisvestingsgerelateerde kosten en de overige uitgaven. Daarnaast wordt gespecificeerd wat de vaste kosten zijn geweest voor IT, huisvesting en opleidingen e.d. De primaire proceskosten kunnen door vergelijking met aantallen afgehandelde zaken, worden omgerekend naar zogeheten gerealiseerde productgroepprijzen en minutentarieven. De minutentarieven worden opgesplitst in tarieven voor rechterlijke ambtenaren en juridische ondersteuners.

Nagenoeg alle gerealiseerde productgroepprijzen lagen in 2022 boven de afgesproken prijzen. De instroom was in de meeste rechtsgebieden (veel) lager dan geraamd. Ook hadden de coronamaatregelen in het begin van 2022 en een hoog ziekteverzuim over het gehele jaar invloed op de productie. Dit leidde uiteindelijk tot een grote hoeveelheid minderwerk en tot hogere kosten per zaak.

Een deel van onze data is beschikbaar in ons open dataportaal op rechtspraak.nl. Daarbij gaat het om open datasets met gegevens over de instroom en uitstroom van rechtszaken per rechtsgebied en het aantal medewerkers per gerecht, bijzonder college of landelijke dienst.